Θέλοντας να δώσω λίγη έμφαση στη σημασία που έχει, στο δικό
μου μυαλό, το ελεύθερο παιχνίδι των παιδιών μας θα προσπαθήσω να κάνω ένα
διαχωρισμό.
Θα μπορούσαμε να
κατηγοριοποιήσουμε το παιχνίδι των παιδιών μας λοιπόν ως εξής:
- Παιχνίδι βάσει κανόνων, περιλαμβάνει ομαδικά παιχνίδια όπου βοηθούν τα παιδιά μας να κοινωνικοποιηθούν και ν’ αναλάβουν τις ευθύνες τους. Οι κανόνες και τα όρια που μπαίνουν στο παιχνίδι, τα διδάσκουν τον τρόπο με τον οποίο θα έχουν μια ομαλή συμβίωση αρχικά με τους συνομηλίκους τους και αργότερα με τα ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον,
- Ελεύθερο παιχνίδι, μέσα από το οποίο το παιδί μας βιώνει την πραγματικότητα, εκφράζει ελεύθερα τα συναισθήματά του (χαρά, λύπη, εκνευρισμό), υποδύεται ρόλους, βγάζει διάφορες πτυχές του χαρακτήρα και της προσωπικότητάς του, εκτονώνει την ενέργειά του και το σημαντικότερο ισορροπεί ψυχικά !!!
Με
βάση τον παραπάνω διαχωρισμό και σε συνέχεια όσων ανέφερα στο β’ μέρος, πιστεύω
ότι, εφόσον την πρώτη κατηγορία (παιχνίδι βάσει κανόνων), την κάλυπτε το
σχολείο, όφειλα σαν μητέρα να εξασφαλίσω στα παιδιά μου, χρόνο για το ελεύθερο
παιχνίδι τους. Κάτι τέτοιο όμως θα μπορούσα να το κάνω μόνο αν, κόντρα στο
ρεύμα της εποχής, δεν γέμιζα τον υπολειπόμενο χρόνο τους μετά το σχολείο και με
άλλες δραστηριότητες.
Ας
έρθουμε τώρα σ’ έναν άλλο προβληματισμό. Ωραία όλα αυτά αλλά, Που θα παίξουν τα παιδιά μας ελεύθερα? Εμείς
στα παιδικά μας χρόνια προλάβαμε τις αλάνες, παίξαμε κυνηγητό, κρυφτό, κουτσό
και τόσα άλλα, τώρα όμως….???
Πράγματι
μια θλιβερή διαπίστωση είναι η έλλειψη ελεύθερου και ασφαλούς εξωτερικού,
τονίζω εξωτερικού, χώρου που θα μπορούν τα παιδιά μας να παίζουν. Αλλά και μια
άλλη θλιβερή διαπίστωση είναι ότι τα παιδιά μας σήμερα, στην πλειοψηφία τους,
δεν ξέρουν τι είναι το κρυφτό, το κουτσό, το κυνηγητό, τα μήλα … θυμάστε?
Αυτά
που λέω, υπενθυμίζω, είναι παρατηρήσεις από τη συμπεριφορά των παιδιών του
σχολείου μας, αλλά και των δικών μου παιδιών. Και προς αποφυγή παρεξηγήσεων τα
παραδείγματα που αναφέρω αφορούν πάντα τα δικά μου παιδιά.
Απόγευμα
Καλοκαιριού, μ’ έναν από τους γιους μου, ήταν τότε 6 χρόνων, κατεβήκαμε από το
σπίτι στο δρόμο που μένουμε (είμαστε ακόμα από τους προνομιούχους που ζουν σε
μια ήσυχη γειτονιά), για να παίξει, να κάνει ποδήλατο κλπ.
Συναντήσαμε
μια ξαδέρφη μου με το μικρό της επίσης κοριτσάκι και αφήσαμε τα παιδιά να
παίξουν ενώ εμείς μιλούσαμε. Ξαφνικά διαπιστώσαμε ότι τα παιδιά δεν μπορούσαν
να διαχειριστούν την κατάσταση αυτή, γιατί πολύ απλά δεν ήξεραν τι θα μπορούσαν
να παίξουν από κοινού σ’ αυτόν τον ελεύθερο χώρο που είχαν. Τους προτείναμε, θυμάμαι, να παίξουν κρυφτό
και αυτά μας κοίταζαν γεμάτα απορία. Τι παιχνίδι ήταν αυτό?
Είμαι σίγουρη ότι όλους
μας, μας έχει βρει το βράδυ παίζοντας κρυφτό με τους φίλους μας στις γειτονιές
μας και οι μαμάδες μας να φωνάζουν από τα μπαλκόνια ή τις αυλές να μαζευτούμε
επιτέλους… γιατί είναι αργά!!!!
Τα δικά μας όμως τα
παιδιά δεν ήξεραν και εμένα αυτό προσωπικά με συγκλόνισε, αλλά μάλλον το ίδιο συγκλονίστηκε
και η ξαδέρφη μου. Κοιταχτήκαμε αμέσως και σχεδόν με μια φωνή είπαμε ελάτε να
παίξουμε μαζί, με σκοπό να μάθουμε στα παιδιά μας ένα τόσο σπουδαίο παιδικό παιχνίδι
και τόσο ανέξοδο…. εεε???
Τα συγκεκριμένα βέβαια
παιδιά όπως και όλα τα παιδιά της αντίστοιχης ηλικίας ξέρουν να χειρίζονται με
τέλεια μαεστρία οποιοδήποτε ηλεκτρονικό παιχνίδι ακόμα και ηλεκτρονικό
υπολογιστή και βεβαίως είμαστε πολύ υπερήφανοι γι’ αυτό!!!
Κρυφτό όμως δεν
ξέρουν να παίζουν, μας έχει προβληματίσει ποτέ κάτι τέτοιο?
Κάποτε σε μια τάξη
νηπιαγωγείου του σχολείου μας, απαρτιζόμενη πραγματικά από πολύ ταλαντούχα
παιδιά, διαδραματίστηκε το ακόλουθο. Ήρθε η νηπιαγωγός στο γραφείο μου και μου
είπε το εξής:
«Κα Στέλλα σήμερα είπα στα παιδιά να μου ζωγραφίσουν ελεύθερα, όπως
νομίζει το καθένα, ένα σπίτι. Στην αρχή με κοιτούσαν όλα καλά, καλά και αναγκάστηκα για να το κατανοήσουν, να
ζωγραφίσω ένα σπίτι στον πίνακα». Μπορεί αυτό που σας λέω να φαίνεται
απίστευτο αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινό και συνάμα σοκαριστικό. Παιδιά τα
οποία σε οποιαδήποτε κατευθυνόμενη δραστηριότητα λειτουργούσαν άριστα, μόλις
τους ζητήθηκε να λειτουργήσουν ελεύθερα, παρουσίασαν πρόβλημα.
Τι συνέβη? Απευθυνόμασταν
σε παιδιά με πολύ καλό δείκτη νοημοσύνης, τα
οποία ήταν σε θέση να εκτελέσουν άψογα κάθε εκπαιδευτική καθοδηγούμενη δραστηριότητα. Είδατε τι
είπα, καθοδηγούμενη….!!! Αυτό συμβαίνει γενικότερα, τα παιδιά μας δεν έχουν μάθει
να παίζουν, να σχεδιάζουν ελεύθερα. Δεν έχουν καλλιεργήσει τη φαντασία τους όσο
θα έπρεπε για την ηλικία τους. Γιατί? Γιατί η φαντασία τους καλλιεργείται μέσα
από το ελεύθερο παιχνίδι και όχι βλέποντας DVD στην
τηλεόραση με τις ώρες ή ασχολούμενα συνεχώς με δραστηριότητες οι οποίες απαιτούν
κανόνες και πειθαρχία!!!
(συνεχίζεται)
Στέλλα Σταμέλου
